Droga Krzyżowa

Pieśń „Krzyżu, mój krzyżu…”, której autorem jest poeta Marek Skwarnicki podprowadza nas ku wyjątkowej drodze jaką jest Via Dolorosa – droga cierpienia. Droga, po której przeszedł nasz mistrz Jezus Chrystus, aby zbawić świat.

Początki pobożności pasyjnej

Jerozolima – to właśnie tu rzesze pielgrzymów podążają po śladach Męki Chrystusa. Czynią to na pamiątkę świętych wydarzeń sprzed dwóch tysięcy lat. Ale, aby zrozumieć sens Drogi Krzyżowej trzeba nakreślić tło historyczne. I choć historia Drogi Krzyżowej ma wiele wieków, to jednak u początków chrześcijaństwa dominowała tematyka paschalna. Zbawienie wprawdzie dokonało się na krzyżu, w tamtym czasie wyjątkowo okrutnym narzędziu śmierci i znaku hańby, to jednak pierwsze wieki chrześcijaństwa kładą akcent na zmartwychwstanie Jezusa.

Via Dolorosa ma wiele wieków. Już w V wieku pochodząca z Hiszpanii pątniczka Egeria opisuje jak w Wielki Piątek wszyscy, nawet małe dzieci (…) idą od Getsemani aż do bramy, a potem przez całe miasto aż do Krzyża. Znaczna zmiana w podejściu do męki Jezusa następuję 800-900 lat temu. Zaczyna pojawiać się pogłębiona refleksja dotycząca śmierci Jezusa na krzyżu. Przyczyniają się do tego wyprawy krzyżowe, dzięki którym Europejczycy poznają miejsca Męki Pańskiej.

Szczególną rolę dla rozwoju pobożności pasyjnej w Jerozolimie mają dwa zakony: franciszkanie i dominikanie, którzy zaczęli organizować tzw. nabożeństwa upadków Jezusa. Kiedy franciszkanie przejmują opiekę nad miejscami świętymi w Jerozolimie, rozwijają kult „dróg”, czyli przejścia Chrystusa z pretorium Piłata, gdzie zapadł wyrok, na Golgotę, gdzie został wykonany. Poszczególne stacje nabierały kształtu. Na początku było ich 12, natomiast z czasem dodano kolejne dwie – „Pan Jezus zdjęty z krzyża” oraz „Pan Jezus złożony do grobu”. Z czasem z połączenia tych nabożeństw powstały stacje Drogi Krzyżowej, której ostateczną nazwę wprowadził w 1458 roku W. Wey, jeden z pielgrzymów do Ziemi świętej. Jednak dopiero w XVIII w. papież Klemens XII zatwierdził nabożeństwo Drogi Krzyżowej w znanej nam dziś formie.

Trasa Drogi Krzyżowej Jezusa Chrystusa znana nam dziś przebiega przez Jerozolimę ze wschodu na zachód. Zaczyna się przy bramie św. Szczepana, wiedzie przez dzielnicę muzułmańską, aż do Bazyliki Grobu Pańskiego w dzielnicy łacińskiej. Oczywiście nie jest to trasa identyczna jak ta, którą przemierzał Jezus Chrystus. Jest to niemożliwe m. in. z tego względu, że w II wieku starożytna Jerozolima została przez wojska rzymskie całkowicie zburzona. Jednak pielgrzymów, którzy przybywają do Jerozolimy jest to sprawą drugorzędna. Najważniejsze jest duchowe przeżycie i przebywanie blisko miejsc, gdzie przed wiekami działał i żył Jezus.

Jakie są Stacje Drogi Krzyżowej

1. Stacja I: Jezus na śmierć skazany
2. Stacja II: Jezus bierze krzyż na swoje ramiona
3. Stacja III: Pierwszy upadek pod krzyżem
4. Stacja IV: Pan Jezus spotyka swoją Matkę
5. Stacja V: Szymon z Cyreny pomaga dźwigać krzyż Jezusowi
6. Stacja VI: Weronika ociera twarz Jezusowi
7. Stacja VII: Drugi upadek pod krzyżem
8. Stacja VIII: Jezus spotyka płaczące niewiasty
9. Stacja IX: Trzeci upadek pod ciężarem krzyża
10. Stacja X: Jezus z szat obnażony
11. Stacja XI: Jezus do krzyża przybity
12. Stacja XII: Jezus umiera na krzyżu
13. Stacja XIII: Jezus z krzyża zdjęty
14. Stacja XIV: Jezus do grobu złożon

Kalwaria – jak w Jerozolimie

Powracający z Ziemi Świętej pielgrzymi pragnęli przenieść nie tylko nabożeństwo Drogi Krzyżowej do swoich krajów, ale również mieć namiastkę Jerozolimy u siebie. I tak od XV wieku zaczęły powstawać w Europie budowle przypominające jerozolimskie, które z czasem zaczęto nazywać kalwariami. Pierwsza kalwaria została zbudowana w latach 1405-1420 w Hiszpanii. Założył ją dominikanin bł. Alvaro z Kordoby. Pierwsza kalwaria w Polsce powstała w Zebrzydowicach dzięki wojewodzie krakowskiemu Mikołajowi Zebrzydowskiemu, na przełomie XVI i XVII wieku. W 1600 roku sprowadzono do Zebrzydowic Bernardynów, którzy objęli opiekę nad sanktuarium. Wkrótce podobne kalwarie zaczynają powstawać w innych częściach kraju.

Droga Krzyża

Droga krzyżowa to jedno z najważniejszych nabożeństw odprawianych w Wielkim Poście. Nabożeństwo, które cieszy się również dużą popularnością wśród wiernych. Sensem tego wyjątkowego nabożeństwa jest naśladowanie i zjednoczenie z cierpiącym Jezusem. Droga Krzyżowa jest drogą walki duchowej. Jest wejściem w trud Jezusa i dostrzeżeniem sensu naszego cierpienia. W ostatnich latach pojawiła się nowa forma przeżywania Drogi Krzyżowej, która została nazwana Ekstremalną. Jest to nocna wędrówka w milczeniu przez wiele kilometrów, której towarzyszy rozważanie poszczególnych bolesnych przystanków Jezusa. Droga krzyżowa, choć jest przeżyciem fizycznych i duchowych cierpień Jezusa, jest jednak drogą nadziei. Końcem nie jest krzyż i grób, który okaże się pusty, ale zmartwychwstanie Jezusa. Niech ta nadzieja towarzyszy każdemu, kto będzie przemierzał bolesną drogę Jezusa.

„Krzyżu, mój Krzyżu, wiem, że mi przebaczysz,
Tyś znakiem nadziei, nie znakiem rozpaczy.
Na Twoich ramionach los świata spoczywa
I też los człowieka, który Ciebie wzywa.”